Dr Elżbieta Tokarz-Kupczyk: - W leczeniu chorych na stwardnienie rozsiane stosuje się szereg leków o różnym mechanizmie działania. Z uwagi na niejednoznaczną patogenezę stwardnienia rozsianego terapia tej jednostki chorobowej jest trudna. Na patologię stwardnienia rozsianego składa się cały łańcuch zdarzeń.
Stwardnienie rozsiane to przewlekła choroba układu nerwowego o nieznanej przyczynie, przebiegająca z okresami rzutów i remisji. Poznaj historię Michała chorego na stwardnienie rozsiane, który opisał historię swojej choroby na naszym forum. - No nareszcie dzwonisz, co się nic nie odzywasz? – Natalia mówi z pretensją w głosie, ale Michał nie podejmuje dyskusji. – Jestem w szpitalu, okazało się, że mam stwardnienie rozsiane – mówi cicho. Ona pyta, jak to, dlaczego, co dalej. Płacze. On tylko prosi ją, żeby nie czytała nic o tym w internecie, bo niepotrzebnie się zdenerwuje, że z nim nie jest źle, że ma szczęście w nieszczęściu, że będzie dobrze. Trudno jej w to uwierzyć, kiedy słowo stwardnienie rozsiane kojarzy jej się z bardzo chorymi ludźmi na wózkach inwalidzkich. Tak naprawdę ona nie wie o stwardnieniu rozsianym prawie nic, oprócz tego, że właśnie dowiedziała się, że choruje na nie jej najlepszy przyjaciel z dzieciństwa. Stwardnienie rozsiane - choroba SM Stwardnienie rozsiane, nazwane w skrócie SM (Sclerosis Multiplex), to przewlekła choroba układu nerwowego o nieznanej przyczynie, przebiegająca z okresami rzutów i remisji. Za powstawanie objawów odpowiedzialny jest zanik mielinowych osłonek nerwowych. Symptomy pojawiają się w zależności od umiejscowienia zmian. Przebieg choroby jest nieprzewidywalny, objawy pojawiają się nieoczekiwanie, następnie zmniejszają się lub całkowicie ustępuj (choroba przechodzi w stan remisji), ale po różnie długim czasie następuje nawrót choroby. Stwardnienie rozsiane najczęściej diagnozuje się u młodych osób w wieku 20-40 lat. Pierwsze objawy stwardnienia rozsianego Michał ma 25 lat, studiuje farmacje. Dwa lata temu w grudniu zdiagnozowano u niego stwardnienie rozsiane. W zasadzie jest to stadium tuż przed chorobą, ponieważ dopiero po wystąpieniu drugiego rzutu uznaje się, że to SM. Nie da się przewidzieć, kiedy (i czy w ogóle) wystąpi drugi rzut. Może za rok, za 10 lat, a może wcale. Pierwsze objawy choroby polegały na zaburzeniach wzroku. Michał udał się do okulisty, który nie stwierdził żadnych nieprawidłowości na dnie oka i zasugerował wizytę u neurologa. Ten też nie był pewien, co mu dolega. Dalsze badania okulistyczne wykazały, że ma zawężone pole widzenia. Lekarze skierowali go na rezonans magnetyczny, wtedy już zasugerowali, że to może być SM. Michał wiedział tyle, że stwardnienie rozsiane to choroba autoimmunologiczna, czyli taka, w której układ odpornościowy organizmu rozpoznaje własne komórki (w tym przypadku osłonki mielionowe) jako obce i zaczyna je niszczyć. Funkcją osłonek mielinowych jest przewodzenie impulsu elektrycznego (bodźca), kiedy ulęgają one zniszczeniu impuls elektryczny przechodzi znacznie wolniej, może dojść także do zerwania przewodzenia impulsów nerwowych. Dlatego chorzy na SM mogą cierpieć na niedowłady lub porażenie pewnych grup mięśni. Stwardnienie rozsiane - jakie badania się wykonuje? Kolejnego badania (bardzo bolesnej punkcji lędźwiowej) Michał woli nie wspominać. Przez kilka dni po punkcji czuł się fatalnie i miał uciążliwe bóle głowy. - Wiem, że będę musiał przejść to badanie jeszcze raz, ale na samą myśl o tym przechodzą mnie dreszcze… - mówi. Po serii badań lekarze stwierdzili, że ma zapalenie nerwów wzrokowych i wykonali kolejny rezonans magnetyczny. Wtedy nie mieli już wątpliwości. - Następnie zostałem zapisany do poradni neurologicznej na stałe leczenie i zakwalifikowany w kolejce do kuracji interferonem. To nie jest prosta sprawa. Bardzo trudno jest dostać to leczenie, można czekać nawet rok w kolejce, a leczenie na własna rękę jest dość kosztowne. Nie jestem pewien, ale to kilka tysięcy miesięcznie - podsumowuje. Leczenie SM - skutki uboczne stosowania interferonu Nie każdy może sobie pozwolić na tak drogie leczenie, a wiele osób nie zostaje zakwalifikowanych do leczenia refundowanego przez NFZ. Pod uwagę bierze się stadium choroby, wiek pacjenta i szereg innych czynników. Michał miał szczęście. Interferon jest refundowany na 3 lata. Przyjmuje się go 3 razy w tygodniu. Specjalna ampułko-strzykawka służąca do wykonywania zastrzyków jest zbudowana tak, że pacjent nie widzi igły, a tym samym momentu jej wbijania. Michał mówi, że zastrzyki nie są bolesne, ale czasem zdarza się, że igła wbije się niefortunnie. Można je robić w udo, pośladek, brzuch. Po zastrzykach często rozstaja czerwone odczyny. Leczenie interferonem ma wiele skutków ubocznych. Michał często gorączkuje, ma dreszcze, jest mu zimno. Zastrzyki przyjmuje na noc, więc stara się „przespać” nieprzyjemne dolegliwości, ale zdarza się, że rano czuje się wyczerpany i osłabiony. - Oczywiście, leczenie jest męczące. Muszę wozić ze sobą wszędzie leki, nie zapominać o zastrzykach, znosić skutki uboczne. Co trzy miesiące powinienem się gruntowanie przebadać oraz być pod stałą opieką lekarzy. Nie wolno mi się przegrzewać, sauna czy uprawianie ekstremalnych sportów jest zabronione. Muszę dbać o siebie, każde przeziębienie czy infekcja może źle wpłynąć na rozwój choroby. Nie wolno mi także pić alkoholu – wylicza. Wielu pacjentów zmaga się także z depresją, która jest jednym ze skutków ubocznych leczenia, dlatego chorym na SM zaleca się podejmowanie stałego leczenia psychiatrycznego. Michał nie ma z tym problemów, ale stara się pamiętać o tym, że istnieje taka możliwość. Wsparcie rodziny i bliskich w leczeniu SM Leżąc w szpitalu Michał jeszcze nie wiedział, co go Chyba to do mnie jeszcze wtedy nie docierało – mówi. Leżał obolały na korytarzu, ponieważ sale były przepełnione pacjentami. Najgorsze były noce, wtedy zaczynał myśleć o wszystkim. Zadzwonił do Natalii, swojej przyjaciółki, aby powiedzieć jej o chorobie. To również było trudne przeżycie. Jednak momentem przełomowym była wizyta jego dziewczyny w szpitalu. Anka popłakała się przy nim jak dziecko, a on nie wiedział jak ją uspokoić. Pierwszy raz widział, jak płacze. Zapamięta to do końca życia. Wtedy zrozumiał, jak ważny jest dla niego ten związek. – Wiem, że wiadomość o mojej chorobie szokowała osoby w moim otoczeniu. Miałem wrażenie, że wszyscy przejmują się bardziej ode mnie. Wtedy jeszcze byłem w szoku – dodaje. Michał leżał w szpitalu przed Świętami Bożego Narodzenia. Mama opowiadała mu, że tata, który z natury jest bardzo powściągliwy i nie okazuje emocji płakał ubierając sam choinkę. To również utkwiło mu w pamięci. Pamięta także twarz swojej młodszej siostry, która dowiedziała się o chorobie na samym końcu, ponieważ rodzina chciała ją chronić. Życie ze stwardnieniem rozsianym - Wtedy tłumaczyłem siostrze, że mam szczęście, że jestem młody, że moja choroba objawiła się bardzo łagodnie, że ludzie z tym żyją normalnie. Dziś wiem, że to prawda. Moje życie się specjalnie nie zmieniło. Nadal robię to, co robiłem. Uczę się, rozwijam swoje pasje. Wiadomo, że muszę pamiętać o kilku ograniczeniach, ale nie zaburza to mojego codziennego funkcjonowania – mówi Michał. Na początku martwił się o swój wzrok, jedna po miesiącu zaczął dobrze widzieć i nie odczuwał żadnego dyskomfortu. Czasem SM objawia się niedowładami czy paraliżami, wtedy jest to znacznie cięży przypadek niż Michała. - Jestem dobrej myśli. Na co dzień mam styczność z osobami ciężko chorymi, wiem, że są gorsze choroby i przypadki niż mój. Jestem młody, przyjmuję leczenie, miałem szczęście. Czy coś się zmieniło? Teraz bardziej cenie czas, staram się zaliczać wszystkie egzaminy w terminie i nadrabiać materiał. Wiem, że w każdej chwili mogę trafić do szpitala, a nie chce by choroba pokrzyżowała mi plany – podsumowuje Michał. Forum Chorych na stwardnienie rozsiane › Objawy - SM Inne objawy. Użytkownicy przeglądający ten dział: 3 gości. Strony (3): « Wstecz 1 2 3 Dalej
Na stwardnienie rozsiane nie ma leku, ale wczesne rozpoznanie choroby umożliwia podjęcie terapii, która opóźni postęp choroby. Jednak jej początek bywa bardzo dyskretny, wczesne objawy bywają lekceważone lub mylone z innymi, mniej poważnymi stanami. Od czego zaczyna się SM? Sprawdź, na co zwrócić uwagę. Od czego zaczyna się stwardnienie rozsiane? Jak sprawdzić, czy to stwardnienie rozsiane? Stwardnienie rozsiane (SM) to przewlekła choroba ośrodkowego układu nerwowego, która polega na zaburzeniu przekazywania impulsów nerwowych w mózgu i rdzeniu kręgowym. U chorych na stwardnienie rozsiane komórki, których zadaniem jest bronić organizm bronić przed zakażeniami wywołanymi na przykład wirusami, mylą się i niszczą osłonki mielinowe nerwów. Wczesne rozpoznanie SM i podjęcie odpowiedniej terapii, umożliwia spowolnienie rozwoju choroby, gdy uszkodzenia komórek nie są jeszcze tak najczęściej dotyka ludzi młodych, między 20. i 30. rokiem życia, zmieniając zupełnie ich życie. SM ma charakter postępujący i może prowadzić do poważnej niesprawności. Od czego zaczyna się stwardnienie rozsiane?Zanik osłonek mielinowych włókien nerwowych powoduje występowanie objawów neurologicznych w postaci rzutów i/lub powolnego postępu choroby. Przebieg kliniczny SM jest bardzo z najwcześniejszych objawów stwardnienia rozsianego są zaburzenia widzenia powodowane przez pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego i zmiany, jakie zachodzą w nerwie wzrokowym. Widzenie jest niewyraźne i zamazane, może wystąpić także nagła pogarsza się nagle lub pogarsza się stopniowo w ciągu następnych dni. W tym czasie chorzy skarżą się też na ból gałki ocznej, podwójne widzenie, utratę kontrastu i zaburzenie widzenia kolorów. Innymi wczesnymi objawami SM są: przewlekłe zmęczenie, osłabienie, ból i kurczliwość mięśni. Wiele osób uzasadnia takie symptomy przemęczeniem, intensywną pracą, a nawet przeziębieniem. Tego typu objawów nie wolno jednak lekceważyć — niepokoić powinno szczególnie powtarzające się, bolesne uczucie sztywności oraz skurcze mięśni, a także ból występujący w nogach. Alarmować powinny też bóle i zawroty głowy oraz problemy z utrzymaniem wczesnym etapie choroby występują często problemy z oddawaniem moczu. Chorzy mają silną potrzebę częstego oddawania moczu i czują parcie na pęcherz. Zdarza się, że występuje nietrzymanie moczu, choć wcześniej nie było problemów z SM wiąże się też często z zaburzeniami pamięci, problemami z koncentracją, a także zaburzeniami nastroju — nieuzasadniony śmiech lub płach, lub silne wahania nastrojów. Jak sprawdzić, czy to stwardnienie rozsiane?Podejrzewasz, że możesz chorować na SM? Zgłoś się na badanie neurologiczne. Lekarz na podstawie występujących objawów może skierować na badanie rezonansem magnetycznym, a w niektórych przypadkach na punkcję lędźwiową. Bada się również dno oka i wykonuje się badania pomocnicze, takie jak badanie potencjałów wywołanych. Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku jakichkolwiek problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem. Źródło:
W CLASSIC-MS skupiono się na zdolności poruszania i stanie niesprawności w obserwacji odległej. Zgodnie z wcześniej zgłoszonymi danymi stwierdzono, u chorych otrzymujących kladrybinę w tabletkach, jak również u pacjentów leczonych interferonem beta-1a otrzymujących szczepionkę mRNA przeciw COVID-19 (Pfizer/BioNTech), pozytywną Na temat dostępności nowoczesnego leczenia dla pacjentów z SM, jego skuteczności i bezpieczeństwa rozmawiamy z dr Elżbietą Tokarz-Kupczyk z Oddział Klinicznego Neurologii z Pododdziałem Udarowym w Szpitalu Klinicznym im. H. Święcickiego UM w Poznaniu. Rynek Zdrowia: - Niektórzy pacjenci obawiają się krótkoterminowych terapii w SM, które przynoszą długoterminowe efekty. Czy z perspektywy Pani Doktor jako praktyka z wieloletnim doświadczeniem te obawy są uzasadnione? Dr Elżbieta Tokarz-Kupczyk: - W leczeniu chorych na stwardnienie rozsiane stosuje się szereg leków o różnym mechanizmie działania. Z uwagi na niejednoznaczną patogenezę stwardnienia rozsianego terapia tej jednostki chorobowej jest trudna. Na patologię stwardnienia rozsianego składa się cały łańcuch zdarzeń. Kluczową rolę odgrywają komórki układu immunologicznego szczególnie autoreaktywne limfocyty T i B. Od 2018 roku możemy stosować w Polsce terapię rekonstytucyjną powodującą przebudowę układu immunologicznego. Innowacyjność tej terapii polega na krótkim okresie leczenia z długofalowym efektem. Terapia rekonstytucyjna redukuje liczbę limfocytów, jednak w odróżnieniu od cią­głej immunosupresji, w trakcie której do­ chodzi do stałej, trwałej redukcji, w przy­ padku terapii rekonstytucyjnej limfocyty się odnawiają, ale nie są już tak reaktyw­ne jak przed zastosowaniem leczenia. Ich odnowa jest więc jednocześnie swoistą przebudową układu immunologicznego. Jedną z substancji stosowanych w terapii rekonstytucyjnej stwardnienia rozsiane­go jest kladrybina w tabletkach, dostępna od 2019 r. Mechanizm działania kladrybiny w tabletkach (wg ChPL) w leczeniu stwardnienia rozsianego nie jest w pełni wyjaśniony, ale uważa się, że jej działanie na limfocyty B i T przerywa kaskadę zdarzeń w układzie immunologicznym mających kluczowe znaczenie w SM. Należy pamiętać, że nie każdy pacjent chorujący na stwardnienie rozsiane kwalifikuje się do tego rodzaju terapii. Warunki jakie musi spełnić pacjent podczas kwalifikacji są ściśle określone dla każdego leku w charakterystyce produktu leczniczego. Przed kwalifikacją należy przeprowadzić rozmowę z pacjentem i wyjaśnić wszelkie wątpliwości, a przede wszystkim objaśnić celowość wybranej terapii. Lek dobiera się indywidualnie dla pacjenta biorąc pod uwagę szereg czynników (np. aktywność i postać choroby, aktualny stan etc.). Pacjenta interesuje przede wszystkim skuteczność i bezpieczeństwo zastosowanego leczenia. Z uwagi na niepokój pacjenta i obawę , że leczenie jest krótkotrwałe i będzie zakończone, należy również przedyskutować koncepcję leczenia w przypadku nieskuteczności terapii. Pomocne są doświadczenia zdobyte w naszym oddziale dzięki uczestnictwu w badaniach klinicznych przeprowadzanych przed rejestracją leków przez EMA czy FDA, które pozwalają na długoterminową własną ocenę pacjentów. Tym doświadczeniem dzielimy się w rozmowie z pacjentem przedstawiając przykłady z własnej praktyki np. o ponad 10-letniej remisji stwardnienia rozsianego. Wśród naszych pacjentów, uczestników badania Clarity i Clarity ext. (oceniających skuteczność kladrybiny w tabletkach) mamy osoby, które zapomniały o chorobie i mogły prowadzić aktywne życie zawodowe i rodzinne, a były leczone tylko kladrybiną w tabletkach w latach 2005-2011 i nie wymagały stosowania terapii podtrzymującej. - Pandemia postawiła wiele wyzwań w leczeniu SM. Jakie jest stanowisko ekspertów dotyczące szczepień przeciw SARS-CoV-2 w procesie leczenia stwardnienia rozsianego? Grupa robocza ekspertów Sekcji Stwardnienia Rozsianego i Neuroimmunologii Polskiego Towarzystwa Neurologicznego opracowała stanowisko na temat szczepień przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 szczepionkami mRNA firm Pfizer/BioNTech i Moderna oraz szczepionkami wektorowymi firm AstraZeneca i Johnson & Johnson/Janssen u chorych na stwardnienie rozsiane (SM). Rekomendacje ukazały się w styczniu br. i są uaktualniane, służą pomocą w postępowaniu w dobie pandemii w kwestii szczepień. Najnowsze ustalenia powstały w oparciu o opinie ekspertów i dane uzyskane z piśmiennictwa do dnia Grupa ekspertów rekomenduje u pacjentów leczonychi interferonami beta, octanem glatirameru, teryflunomidem, fumaranem dimetylu oraz natalizumabem: • Na podstawie dostępnych danych wydaje się, że u chorych leczonych tymi terapiami nie powinny wystąpić ani problemy związane z bezpieczeństwem, ani ze skutecznością szczepionki przeciwko SARS-CoV-2. Podanie szczepionki można rozważać na każdym etapie leczenia (nie jest konieczna zmiana harmonogramu terapii). • U pacjentów już leczonych fingolimodem, w chwili obecnej brak jest wystarczających danych, by zalecać przerwanie leczenia na czas szczepienia - szczepienie można rozważać niezależnie od harmonogramu przyjmowania leku. • Minimalnym okresem, który należy odczekać wydaje się okres 12 tygodni od podania ostatniej dawki okrelizumabu. W indywidualnych przypadkach, gdy korzyści płynące ze szczepienia są bardzo duże i wyraźnie przewyższają ewentualne ryzyko wystąpienia rzutu choroby, można rozważyć odroczenie podania kolejnej dawki leku, aby przeprowadzić pełny cykl szczepienia po 5-6 miesiącach od ostatniej dawki okrelizumabu. • U pacjentów, u których planujemy rozpoczęcie terapii kladrybiną w tabletkach, szczepienie powinno zostać zakończone minimum 2-4 tygodnie przed podaniem leku. U pacjentów, którzy rozpoczęli już terapię kladrybiną w tabletkach, szczepienie najlepiej planować minimum 12 tygodni od ostatniej dawki doustnej kladrybiny. Należy pamiętać, że u pacjentów u których wystąpił rzut choroby leczonych kortykosteroidami szczepienie należy wykonać co najmniej 4 tyg po ostatniej dawce. To stanowisko ekspertów, jest bardzo pomocne w podejmowaniu decyzji jak postępować w kwestii szczepień podczas pandemii COVID-19. Wymienione powyżej przykłady wskazują na bardzo indywidualne podejście do każdego pacjenta. Podczas doboru terapii należy wziąć pod uwagę różny mechanizm działania leków, różny etap leczenia, czas wykonanego szczepienia, choroby współistniejące. Są pacjenci u których można zmienić harmonogram podawania leku, ale możemy też mieć chorych u których leczenie nie może być opóźnione. Dla nas neurologów leczących chorych różnymi lekami ważne są doniesienia z piśmiennictwa o skuteczności szczepionki w kontekście różnych leków stosowanych w SM. Takie informacje uzyskaliśmy z pracy prof. Achiron z Izraela na temat humoralnej odpowiedzi immunologicznej na szczepionkę COVID-19 mRNA u pacjentów z wysoką aktywnością choroby, opublikowanej w Therapeutic Advances in Neurological Disorders 2021. W badaniu obserwacyjnym izraelskich pacjentów z SM, którzy zostali zaszczepieni szczepionką Pfizer-BNT162b2-COVID 19 (n=125), porównano zdolność do wytworzenia odpowiedzi humoralnej związanej z powstawaniem przeciwciał ze zdrowymi osobami (n=47). Wszyscy pacjenci leczeni kladrybiną w tabletkach (n=23), którzy otrzymali szczepionkę mRNA przeciw COVID-19, byli w stanie wytworzyć przeciwciała, podobnie jak zdrowe osoby i nieleczone osoby z SM, niezależnie od liczby limfocytów. Jednakże nie wszystkie leki uzyskały tak dużą skuteczność.​ Kladrybina w tabletkach jest lekiem o wysokiej skuteczności, który nie ma wpływu na powstawanie pełnej odpowiedzi związanej z tworzeniem przeciwciał po podaniu szczepionki mRNA przeciw COVID-19. A więc obawa o brak wytworzenia odporności w przypadku kladrybiny w tabletkach, leku powodującego czasową limfopenię, nie znalazła uzasadnienia. W czasie pandemii podkreśla się, że nie powinno się hamować układu immunologicznego w sposób ciągły. Kladrybina w tabletkach jest terapią rekonstutucyjną, a nie immunosupresyjną. U większości pacjentów liczba limfocytów może powrócić do normy lub lekkiej limfopenii w ciągu 9 miesięcy. W przypadku aktywnego stwardnienia rozsianego priorytetem jest szybkie rozpoczęcie leczenia, aby nie dopuścić do nieodwracalnego uszkodzenia aksonów. - Mimo że wiele leków na stwardnienie rozsiane jest refundowanych, pacjenci z SM nie mogą w pełni skorzystać z potencjału, jaki mają leki wysoko skuteczne. Czy takie leki powinny być dostępne również na wcześniejszym etapie choroby? Co podpowiada Pani doświadczenie? - Stwardnienie rozsiane (SM) jest chorobą demielinizacyjną o podłożu immunologicznym o nadal nieustalonej etiologii. Aktualnie ze względu na przebieg choroby wyróżniamy postacie: rzutowo-remisyjną, wtórnie postępującą i pierwotnie postępującą. Niektórzy pacjenci od samego początku mają liczne, ciężkie rzuty ze znaczną aktywnością radiologiczną w kolejnych badaniach MR mózgowia i rdzenia. Jest to szybko rozwijająca się ciężka postać SM, RES (rapidly evolving severe). Algorytm leczenia stwardnienia rozsianego wyróżnia 2 schematy: eskalacyjny lub indukcyjny. Schemat eskalacyjny polega na początkowym stosowaniu leków bezpiecznych, ale mniej skutecznych, natomiast w schemacie indukcyjnym pacjent jest leczony silnym lekiem z następowym leczeniem podtrzymującym w miarę konieczności. Obecnie w ramach programu lekowego dla chorych z SM mamy do dyspozycji 12 leków refundowanych. Program jest przeznaczony dla pacjentów z rozpoznanym SM wg kryteriów McDonalda z 2017 r. z postacią rzutowo-remisyjną, w ramach pierwszej linii leczenia. Program przewiduje leczenie 5 lekami (fingolimod, natalizumab, alemtuzumab, ocrelizumab, kladrybina w tabletkach) pacjentów z wysoce aktywną postacią choroby, leczonych 12 miesięcy w ramach pierwszej linii lub pacjentów z postacią RES (oprócz ocrelizumabu). Ocrelizumab może być stosowany u pacjentów z aktywnym pierwotnie postępującym stwardnieniem rozsianym. Aktualnie nie dysponujemy żadnym markerem, który pomógłby w wyborze leku najbardziej skutecznego dla określonego indywidualnego pacjenta. Na wybór leku wpływa wiele czynników. Poza wysoką aktywnością choroby, bierze się pod uwagę: wiek pacjenta, płeć, czas trwania choroby, choroby współistniejące, zaburzenia poznawcze, profil bezpieczeństwa leku, aktywność zawodową, dostępność leku, styl życia. W ramach programu lekowego kladrybina, ocrelizumab objęte są refundacją od 2019 roku. Wcześniej można było stosować fingolimod i natalizumab (bez obecności przeciwciał anty-JCV) - od 2013 r., a od lipca 2018 r. natalizumab z obecnością p-ciał-JCV, od 2018 r. alemtuzumab. Pomimo rzutów pacjenci nie spełniają kryterium radiologicznego zmiany leku na 2-gą linię: 2 zmian GD(+) lub 3 nowych zmian w sekwencji T2 z powodu zbyt małej ilości wykazanych zmian. Niestety dostępność do diagnostyki rezonansowej w ramach NFZ w Polsce jest ograniczona. Poszukując wymaganych zmiany w MRI niejednokrotnie wskazane jest wykonanie kilku odcinków (ocena mózgu, rdzenia kręgowego), co mnoży koszty badań i przede wszystkim wydłuża tak cenny czas do rozpoczęcia właściwej terapii. Ten warunek w znacznym stopniu ogranicza dostęp do leków przypisanych do 2-giej linii leczenia.​ Przykładowo według charakterystyki produktu leczniczego kladrybina w tabletkach, lek jest wskazany do stosowania u dorosłych w leczeniu rzutowej postaci SM o dużej aktywności, potwierdzonej objawami klinicznymi „lub” wynikami diagnostyki obrazowej (MRI). Proszę zwrócić uwagę na spójnik „lub” a nie „oraz” jak to jest określone w programie lekowym. Zmiana zapisu z „oraz” na „lub” bardzo ułatwiłaby nam lekarzom leczenie pacjentów. Pomocne byłoby również płynne przechodzenie między programami oczywiście w zgodzie z ChPL, bez innych ograniczeń programowych. Od 1 września 2020 roku nastąpiła zmiana w programach lekowych dla pacjentów z SM z uwagi na szereg odniesień do aktualnych Charakterystyk Produktów Leczniczych (np. dokonując zmiany leku należy kierować się zapisami właściwych Charakterystyk Produktów Leczniczych ). Nie zmieniono natomiast kryteriów kwalifikacji do leczenia zgodnych z ChPL. Aktualnie ważne jest, aby właściwy pacjent otrzymał właściwy lek we właściwym czasie. Odsunięcie decyzji w czasie skutkuje pojawieniem się nowych rzutów i progresją niepełnosprawności. Zmniejsza się również rezerwa neurologiczna, a więc ogranicza się zdolność OUN (ośrodkowego układu nerwowego) do kompensacji uszkodzeń poprzez tworzenie nowych szlaków przewodnictwa nerwowego i remielinizacji. Lekarzy klinicystów interesują dane z rzeczywistej praktyki klinicznej, a nie tylko z badań klinicznych. Wyniki badania Classic MS wskazują na długofalową skuteczność leczenia kladrybiną. Kryterium włączenia pacjentów do badania było wystąpienie co najmniej 1 rzutu w ciągu poprzednich 12 miesięcy, co jest zgodne z aktualnym ChPL produktu. Pacjenci leczeni w ramach badań klinicznych Clarity, Clarity ext. oceniani byli 8-14 lat po zastosowanym leczeniu. Z danych okresowych pochodzących z leczonych grup pacjentów wynika, że skuteczność kladrybiny w tabletkach jest trwała, lek szybko działa. Badania wskazują, że pod koniec 1. miesiąca od rozpoczęcia terapii obserwuje się wpływ na liczbę aktywnych plak demielinizacyjnych (obszary gdzie doszło do uszkodzenia mieliny w istocie białej ośrodkowego układu nerwowego) obrazowanych w badaniu metodą rezonansu magnetycznego. Ma to kardynalne znaczenie w wysoko aktywnych postaciach SM, ponieważ każde nowe ognisko zapalne może skutkować rzutem choroby. Znaczny odsetek pacjentów leczonych kladrybiną w tabletkach nie wymagał dalszego stosowania leków modyfikujących chorobę lub przyrządu wspomagającego chodzenie i wielu pacjentów utrzymało pracę zawodową. Dlatego zasadne byłoby zastosowanie terapii indukcyjnej na początkowym etapie choroby z następowym leczeniem podtrzymującym w miarę konieczności u niektórych pacjentów. Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin. Dowiedz się więcej na temat: Zastosowanie CBD w leczeniu objawów stwardnienia rozsianego może poprawić jakość życia większości pacjentów. Kiedy medycyna kliniczna nie pomogła, wielu pacjentów z SM spróbowało CBD w leczeniu ich objawów. CBD skutecznie radzi sobie z łagodzeniem skurczów mięśni 5, co dla wielu chorych stanowi możliwość powrotu do
Stwardnienie rozsiane to przewlekła choroba układu nerwowego, która polega na nieprawidłowym przekazywaniu impulsów nerwowych i bardzo często prowadzi do inwalidztwa. Na stwardnienie rozsiane ciągle nie ma leku, jednak prawidłowe rozpoznanie pierwszych objawów pozwala w porę wprowadzić odpowiednią terapię, która opóźni przebieg schorzenia. spis treści 1. Co to jest stwardnienie rozsiane (SM)? 2. Pierwsze objawy stwardnienia rozsianego Objaw Lhermittea 3. Diagnostyka stwardnienia rozwiń 1. Co to jest stwardnienie rozsiane (SM)? Stwardnienie rozsiane (SM) to schorzenie ośrodkowego układu nerwowego. Zaliczane jest do chorób autoimmunologicznych, to znaczy, że organizm sam atakuje swoje własne, zdrowe tkanki. Należy ono także do grupy dolegliwości zapalno-demielinizacyjnych. Na SM w Polsce choruje około 40 tys. osób od 20. do 40. roku życia. Choroba trzy razy częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Zobacz film: "Czym różni się nerwica od innych zaburzeń psychicznych?" Przebieg choroby u każdej osoby jest inny. Stwardnienie rozsiane w zależności od dynamiki rozwoju objawów podzielono na postaci: rzutowo-ustępującą, pierwotnie postępującą, rzutowo-postępującą, wtórnie postępującą. Pierwszymi objawami stwardnienia rozsianego jest drętwienie kończyn dolnych oraz zaburzenia czucia 2. Pierwsze objawy stwardnienia rozsianego Pierwszymi objawami, jakie możemy zauważyć, to: zmęczenie, osłabienie, drętwienie i mrowienie w jednej kończynie albo we wszystkich, zaburzenia czucia, odruchy ścięgniste, które zaliczają się do odruchów bezwarunkowych. Objaw Lhermittea Do pierwszych objawów stwardnienia rozsianego zaliczamy także objaw Lhermittea. Polega on na odczuwaniu przez pacjenta przebiegania prądu w dół kręgosłupa podczas schylania głowy do dołu. Kolejnym objawem stwardnienia rozsianego, który często pojawia się jako pierwszy, jest pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego, a także poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego. Pojawiają się nagłe niedowłady w kończynach dolnych. Towarzyszy temu nietrzymanie moczu oraz stolca. Podczas trwania choroby może dojść do stopniowego narastania niedowładu kończyn dolnych. Do pierwszych objawów stwardnienia zaliczamy także: nieskoordynowane ruchy, zaburzenia równowagi, zawroty głowy, nerwobóle, zaburzenia czucia, podwójne widzenie, widzenie nieostre, zaburzenia mowy. Ostatnim objawem, który możemy zauważyć na początku choroby, jest objaw Uthhoffa, czyli nasilanie się objawów po wysiłku fizycznym lub podczas gorączki. 3. Diagnostyka stwardnienia Jeśli zaobserwujemy takie dolegliwości, należy jak najszybciej udać się do lekarza, który po rozpoznaniu pierwszych objawów stwardnienia rozsianego kieruje do lekarza neurologa. Specjalista wykona szczegółowe badania. Zalecane jest także wykonanie tomografii komputerowej oraz rezonansu magnetycznego, które pomogą wykryć charakterystyczne zmiany strukturalne. W razie jakichkolwiek wątpliwości w zdiagnozowaniu choroby wykonywana jest punkcja lędźwiowa. Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez Rekomendowane przez naszych ekspertów Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy
Oceny wpływu choroby przewlekłej, jaką jest stwardnienie rozsiane, na jako ść życia cz łonków rodziny/opiekunów osób cho-rujących na SM. Materiał i metody. Badania prowadzono w grupie 50 osób bę-dących członkami rodzin/opiekunami osób chorych na SM na-leżących do Stowarzyszenia Chorych na Stwardnienie Rozsiane w Głogowie.
Mój lekarz zalecił mi kiedyś terapię farmakologiczną stwardnienia rozsianego, dostosowaną do nawracającego typu choroby. Wydaje mi się, że obecny obraz mojej choroby może być wtórnie progresywny. Czy wobec tego Betaferon, Avonex, Copaxone lub Rebif wciąż mogą być dla mnie odpowiednim sposobem leczenia? Wielu chorych po 4 miesiącach w przebiegu stwardnienia rozsianego notuje trwałą remisję po zastosowaniu protokołu DLS → czytaj więcej Mimo, że te leki początkowo były testowane wyłącznie na pacjentach z RRMS, dalsze badania wykazały skuteczność Betaferonu®, Avonexu® i Rebifu u osób ze wszystkimi nawrotowymi postaci choroby. Zgodnie z FDA, każdy z tych leków jest obecnie dopuszczony do użycia u wszystkich osób, które doświadczają nawrotów choroby: czy mają typ RRMS, czy typ progresywnie-nawracający (dla stwardnienia rozsianego także w typie modyfikowanym, który na początku jest progresywny, lecz z czasem trwania choroby charakteryzuje się nawrotami), lub też zostały zdiagnozowane jako wtórnie postępująca choroba RRMS. Natomiast Copaxone jest dopuszczony tylko dla pacjentów z chorobą typu RRMS. Jedno małe badanie przy użyciu Copaxone w postępującym rodzaju stwardnienia rozsianego wykonane w latach osiemdziesiątych, nie wykazało jego statystycznie istotnej korzyści (jednak próba była zbyt mała, by mogła być rozstrzygająca). Niedawna większa próba użycia Copaxone u pacjentów z chorobą pierwotnie progresywną (PPMS) została rozwiązana tuż przed przewidzeniem rozstrzygających wniosków, ponieważ badanej substancji nie udało się osiągnąć stopnia korzyści sugerowanego w projekcie badawczym. Najnowsze badania dowodzą, iż L-formy bakterii są przyczyną choroby Czytaj więcej o stwardnieniu rozsianym: Z tego względu opracowanie skutecznego leku na stwardnienie rozsiane wciąż stanowi wyzwanie dla współczesnych badaczy. Obecnie dostępne leczenie SM ma na celu zahamowanie jej postępu i minimalizację powikłań choroby. Wybór preparatustosowanego w terapii chorych uzależniony jest od licznych czynników.
17 Odpowiedzi 68807 Odsłony Ostatni post autor: dorotar 03 gru 2012, 14:06 5 Odpowiedzi 17157 Odsłony Ostatni post autor: Elzbieta1 18 sie 2011, 16:33 0 Odpowiedzi 1035 Odsłony Ostatni post autor: PcprGłogów 23 mar 2022, 10:25 0 Odpowiedzi 1016 Odsłony Ostatni post autor: ChrisM 07 mar 2022, 21:14 1 Odpowiedzi 3035 Odsłony Ostatni post autor: termitx2137f 14 lis 2021, 11:55 7 Odpowiedzi 8965 Odsłony Ostatni post autor: MiroR 10 lis 2021, 17:41 6 Odpowiedzi 7185 Odsłony Ostatni post autor: MiroR 10 lis 2021, 17:33 7 Odpowiedzi 26865 Odsłony Ostatni post autor: termitx2137f 09 lis 2021, 16:32 1 Odpowiedzi 3220 Odsłony Ostatni post autor: Magda24 09 lis 2020, 16:21 0 Odpowiedzi 2725 Odsłony Ostatni post autor: Virensoos 06 lis 2020, 10:18 0 Odpowiedzi 2360 Odsłony Ostatni post autor: FundacjaPetrus2020 14 paź 2020, 13:57 0 Odpowiedzi 3560 Odsłony Ostatni post autor: Nikola17 27 maja 2020, 10:59 0 Odpowiedzi 3155 Odsłony Ostatni post autor: Malicja 30 kwie 2020, 09:46 6 Odpowiedzi 8694 Odsłony Ostatni post autor: anna 13 mar 2020, 11:32 0 Odpowiedzi 3466 Odsłony Ostatni post autor: chemik22 11 mar 2020, 18:13 3 Odpowiedzi 4594 Odsłony Ostatni post autor: elwiraszewczyk 28 lut 2020, 11:32 9 Odpowiedzi 14380 Odsłony Ostatni post autor: rysiek301 10 lut 2020, 11:44 5 Odpowiedzi 11871 Odsłony Ostatni post autor: rysiek301 03 lut 2020, 12:50 3 Odpowiedzi 20993 Odsłony Ostatni post autor: rysiek301 03 lut 2020, 12:36 9 Odpowiedzi 8790 Odsłony Ostatni post autor: rysiek301 29 sty 2020, 08:44 10 Odpowiedzi 20654 Odsłony Ostatni post autor: rysiek301 24 sty 2020, 14:05 3 Odpowiedzi 5816 Odsłony Ostatni post autor: rysiek301 24 sty 2020, 14:04 3 Odpowiedzi 7287 Odsłony Ostatni post autor: rysiek301 24 sty 2020, 13:58 1 Odpowiedzi 2989 Odsłony Ostatni post autor: rysiek301 24 sty 2020, 13:54 4 Odpowiedzi 5959 Odsłony Ostatni post autor: rysiek301 22 sty 2020, 14:05
. 334 64 498 113 224 298 349 318

forum chorych na stwardnienie rozsiane